بهمن قشقایی

بهمن قشقايي فرزند سهراب خان قشقايي، خواهرزاده ناصرخان صولت‌الدوله در 1322ش در شيراز متولد شد. او براي ادامه تحصيل چون بسياري از خان ‌زادگان قشقايي راهي انگلستان و در رشته پزشكي به تحصيل مشغول شد. در همان زمان تحصيل به سياست روي آورد و گرچه به ملي‌گرايان متمايل بود ولي پس از تشكيل سازمان انقلابي حزب توده كه اعتقاد به حركت مسلحانه داشت به آن پيوست. اولين حركت بهمن قشقايي بازگشت به ايران بود تا بتواند در ميان ايل قشقايي حركتي مسلحانه ايجاد كند. او در بدو ورود خود به ايران توسط سازمان امنيت دستگير و بازداشت شد ولي دوره بازداشت وي چندان طول نكشيد و او پس از سپردن تعهد به صورت مخفيانه به ميان ايل خود رفت. در ميان ايل قشقايي به جستجوي متحداني پرداخت و از ديگر عشاير نيز كمك خواست. او در فروردين 1343 به پاسگاه ژاندارمري دهرم حمله كرد و جنگ بين آنها درگرفت. اين حركت وي موجب شد تا قواي دولتي او را تحت تعقيب قرار دهند. ياران عشايري بهمن قشقايي پس از يك سال تعقيب و گريز او را ترك كرده و پس از آنكه مادر و خواهر بهمن توسط ساواك بازداشت شدند او نيز با سوگند امانِ اسدالله علم خود را در شيراز تسليم قواي دولتي كرد. سوگند اسدالله علم براي بهمن قشقايي حكم اعدام را صادر كرد و او در 17 آبان 1344 به جرم قيام مسلحانه اعدام شد. سازمان انقلابي حزب توده خود پس از چندي شكست اين حركت را چنين توجيه كرد : « اين مبارزه نه داراي برنامه سياسي نه داراي رهبري سياسي بوده است و نه حتي افراد شركت‌كننده در آن داراي آگاهي سياسي بوده‌اند....».